Bevorderen gezonde leefomgeving

Op een aantal terreinen is de provincie voor bedrijven het bevoegd gezag. Op die terreinen is de provincie verantwoordelijk voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). Denk aan de naleving van wet- en regelgeving in het fysieke domein (onder andere milieu, bodem, energie en natuur). De provincie heeft ook een aantal andere formele taken. Zo is de provincie verantwoordelijk voor het bewaken van de geluidsbelasting die provinciale wegen en industrieterreinen van regionaal belang veroorzaken. De provincie is het bevoegd gezag voor het vaststellen en goedkeuren van (provinciale) plannen en projecten waarvoor een milieueffectrapport (MER) nodig is. De provincie kan ook in het kader van de vergunningverlening het bevoegd gezag voor een MER zijn. Bijvoorbeeld voor de vergunningen van Tata Steel bij de verduurzaming naar groen staal en voor windparken. Gezondheidseffecten hebben hierin nadrukkelijk een plek. 
Daarnaast is de provincie beleidsmaker. Op basis van de Omgevingswet heeft de provincie ruimte om eigen regels te stellen, die zijn opgenomen in de, en om een programma onder de Omgevingswet te maken.  
Gemeenten zijn primair verantwoordelijk voor de bodemkwaliteit en de provincie voor het grondwater. Daarnaast is de provincie het bevoegd gezag voor overgangsrechtlocaties en voor bodemkwaliteit bij complexe bedrijven. 

Lasten:

• Ten opzichte van 2024  waren er in 2025 de laatste lasten voor de subsidieregeling loodverontreiniging en sanering Huydecopersweg (samen circa € 1 miljoen).
• In 2026 zijn incidenteel de lasten voor de projecten IJtochtkade, gasfabriekterrein Zaanstad en BIO Masterplan 't Gooi voor in totaal € 1,3 miljoen begroot.
• In 2028 is incidenteel € 1 miljoen aan lasten voor bodemsanering Groenewoud begroot.

Onttrekkingen:

• De geraamde onttrekkingen aan de reserve Bodemsanering volgen de uitgaven zoals beschreven bij de lasten.

1. Een gezonde en veilige fysieke leefomgeving in Noord-Holland die voldoet aan de wettelijke normen en het behalen van gezondheidswinst voor onze inwoners waar mogelijk. 

2. Een duurzaam, gezond en veilig Noord-Holland waarin de bescherming hiervan op basis van vergunningverlening, toezicht en handhaving geborgd is. 

3. Instandhouding en verbetering van de kwaliteit van de bodem en ondergrond in Noord-Holland. 

1.1   Uitvoeren van de afspraken uit het schone lucht akkoord, in stand houden regionaal luchtmeetnet, in stand houden netwerk van elektronische neuzen (e-noses) en het uitvoeren van het project Hollandse luchten. In 2026 wordt het laatste deel van apparatuur voor het meten van fijnstof roet en koolmonoxide op onze luchtmeetstations vervangen.  
1.2    Er zijn met de Omgevingsdienst NZKG afspraken gemaakt over het toepassen van de regels met betrekking tot zeer zorgwekkende stoffen, zoals het maken van een vermijdings- en reductieprogramma bij de bedrijven waarvoor de provincie bevoegd gezag is. Daarnaast is de provincie voornemens om in 2026 vervolgonderzoek te doen naar de effecten van PFAS in natuur, milieu en de leefomgeving.   
1.3    Implementatie van nieuwe geluidregelgeving (SWUNG-2) voor provinciale wegen en industrieterreinen van regionaal belang.  
1.4    In samenwerking met de gemeente Amsterdam en de Port of Amsterdam werkt de provincie aan beleid voor omgevingsveiligheid in Westpoort. In 2026 wordt dat vastgesteld.   
1.5    In 2026 stellen GS het Programma Gezonde Leefomgeving vast op basis van de startnotitie gezonde leefomgeving , die in 2024 is vastgesteld.    
1.6   Het onderzoek naar de samenstelling van stofdepositie in de omgeving van Tata Steel wordt in 2026 herhaald. Het onderzoek naar de beleving van de leefomgeving rond TATA Steel door inwoners wordt in 2026 opnieuw uitgevoerd. Het lopende onderzoek naar meer inzicht in geluidshinder rondom Tata Steel en de mogelijke handelingsperspectieven wordt afgerond in 2026.    
1.7   De provincie werkt in 2026 verder aan het projectbesluit Heracless-Groen Staal. Hiervoor is met Tata Steel een anterieure overeenkomst gesloten waarbij Tata Steel de kosten die de provincie maakt bij het opstellen van het projectbesluit vergoedt.  
2.1 Financiering van de vier omgevingsdiensten in Noord-Holland voor uitvoering van vergunningverlening, het toezicht en de handhaving (VTH) zodat de leefomgeving wordt beschermd en verbeterd. Via uitvoeringsprogramma’s legt de provincie in 2026 vast welke concrete activiteiten de omgevingsdiensten uitvoeren. Daarnaast zet de provincie in 2026 extra middelen in voor het intensiveren van een aantal VTH-taken, robuuster meten, of de benodigde randvoorwaarden daarvoor.
 2.2 Implementatie van de resultaten van het Interbestuurlijk programma versterking VTH-stelsel (IBP VTH) en actualisatie van de Beleidsnota uitvoering en handhaving. Ten behoeve van de versterking van het VTH-stelsel wordt ook gewerkt aan de samenwerking tussen omgevingsdiensten, waarbij de provincie nadrukkelijk de robuustheid en toekomstbestendigheid van de omgevingsdiensten betrekt.  
2.3 Uitvoering van het Programma Tata Steel 2024 - 2030 , dat al loopt sinds 2020, intensiveert de inzet op VTH-taken. De OD NZKG geeft in opdracht van de provincie in 2026 uitvoering aan de VTH-taken voor Tata Steel en krijgt hiervoor ook extra middelen. De provincie Noord-Holland en ODNZKG onderzoeken de vergunning van de kooksfabrieken van Tata Steel. Dat loopt door in 2026. 
3.1   Vanuit haar adviesrol kijkt de provincie naar de gevolgen van de winning van gas en aardwarmte (geothermie) voor onder andere het grondwater en de bovengrondse veiligheid.  
3.2    Uitvoeren van taken ten behoeve van het gebiedsgericht beheer van grondwaterverontreinigingen (inclusief het beschermen van de drinkwatervoorziening en Natura 2000-gebieden). Het accent in 2026 ligt op het robuuster beschermen van de drinkwatervoorziening Laren. 
3.3    In 2026 worden bodemsanering van spoedlocaties en de aanpak van diffuse bodemverontreinigingen (bijvoorbeeld lood) uitgevoerd. In 2026 vindt uitvoering plaats van nazorg en beheer van restverontreinigingen na sanering. Tevens onderzoekt de provincie de gevolgen van nieuwe stoffen, zoals PFAS, en komt waar nodig met een aanpak. 
3.4    De provincie voert in 2026 op twee gesloten stortplaatsen nazorg uit. Voor twee open stortplaatsen besluit de provincie in 2026 over een wordt in 2026 afgerond en voor één stortplaats gestart.