Behouden kwaliteit van erfgoed

De provincie heeft een stimulerende en autonome rol als het gaat om het behoud van het cultuurlandschap en het hierin gelegen erfgoed. De provincie stimuleert en ondersteunt restauratie, herbestemming en verduurzaming van monumenten. Daarnaast treedt de provincie waar mogelijk op als verbinder van erfgoed met gebiedsopgaven. 
We hebben een wettelijke taak om een toegankelijk archeologisch depot te beheren. In het Archeologiemuseum Huis van Hilde worden de provinciale archeologische collecties beheerd.

• De lasten nemen vanaf 2026 af, gezien de beëindigde reserve SvA/NHW Werelderfgoed. Het enige dat nog doorloopt is de subsidie buiten uitvoeringsregeling Gooise Meren, Vestingsplein Muiden .
• De baten geven in 2026 en verder, een stabiel beeld weer ten opzichte van 2025 en betreffen de inkomsten van Huis van Hilde.
• De storting bij reserve Monumenten is in 2025 € 4 miljoen hoger als gevolg van het coalitieakkoord. Dit betreft een eenmalige storting in 2025.
• Reserve SvA/NHW Werelderfgoed eindigt per jaareinde 2025 met als gevolg dat de stortingen in de reserve stoppen na 31-12-2025 en de resterende gelden vrij zullen vallen met geschatte bedrag van € 585.000.

1. De provincie versterkt de cultuurhistorische waarden van het landschap.
2. De provincie behoudt het archeologisch erfgoed en maakt dit toegankelijk voor het publiek.
3. De provincie behoudt, herbestemt en verduurzaamt haar monumenten. Voor rijksmonumenten streeft de provincie naar een restauratievolume van 13,9 procent voor 2026.
4. De provincie behoudt de ‘Outstanding Universal Value’ van het Noord-Hollandse deel van het het UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies en draagt de waarde en betekenis van het werelderfgoed uit.

1.1   De provincie geeft het Steunpunt Cultureel Erfgoed opdracht om gemeenten te ondersteunen op het gebied van erfgoedbeleid en de Omgevingswet. En ook bij het onder de aandacht brengen van de cultuurhistorie in relatie tot ruimtelijke opgaven en beleidsvisies. Daarnaast ondersteunt de provincie activiteiten rond ruimtelijke opgaven in relatie tot archeologie en herbestemming. zoals het organiseren van bijeenkomsten en het uitbrengen van publicaties voor kennisoverdracht.
1.2   De provincie versterkt de cultuurhistorische waarden van het landschap door het actualiseren van de 'Leidraad Landschap & Cultuurhistorie 2018' , In deze leidraad wordt aangegeven hoe (private en publieke) initiatiefnemers van concrete ruimtelijke plannen in het landelijk gebied om kunnen gaan met het borgen en versterken van de cultuurhistorische waarden. Tevens worden hiervoor bijeenkomsten georganiseerd en adviezen gegeven. De ruimtelijke kwaliteit is gewaarborgd in de omgevingsverordening.
2.1   Archeologische waarden zijn een belangrijk onderdeel van het waardevolle cultuurlandschap van de provincie Noord-Holland. In tien geselecteerde gebieden met een bovengemeentelijk archeologisch belang proberen we via het bieden van informatie en inspiratie gemeenten, gebruikers en beheerders van vindplaatsen aan te zetten tot een zorgvuldige omgang met deze waarden.
2.2   De provincie is eigenaar van de collectie archeologische vondsten in het archeologisch depot. In Huis van Hilde (depot en museum) maakt de provincie dit erfgoed zichtbaar en toegankelijk voor een breed publiek.
3.1   Met subsidies draagt de provincie bij aan onderhoud, restauratie, verduurzaming en herbestemming van provinciale en rijksmonumenten. Naast de eigen provinciale monumenten draagt de provincie ook met cofinanciering via subsidies en leningen bij aan de restauratie en herbestemming van rijksmonumenten.
De provincie ondersteunt eigenaren of initiatiefnemers van herbestemmingsopgaven van niet-rendabele monumenten.
3.3   Voor gemeenten stellen we in 2026 een handelingsperspectief op voor de omgang met klimaatrisico’s voor erfgoed.
4.1   Als mede site-houder voor het UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies coördineert de provincie het behoud van dit werelderfgoed binnen Noord-Holland, en draagt zij de betekenis ervan uit.